Парк "Румлёва"

Помнік садова-паркавага мастацтва, пейзажнага тыпу, які бярэ свой пачатак яшчэ ў XVIII ст. Парк размешчаны на высокім плато, абмежаваным з паўночна-усходу берагам ракі Нёман, з паўночнага захаду глыбокім ровам. У цэнтры калісьці знаходзіўся сядзібны дом (не захаваўся), да яго вяла кляновая алея (захавалася часткова), што падзяляе парк на 2-е паловы. У паўночна-заходняй частцы парку густыя пасадкі дрэў вакол круглай шатровай вежы. У цэнтры паўднёва-ўсходняй частцы вялікая паляна, акружаная курцінамі (цяпер тут стадыён). Дрэвы ў Румлёва высаджаны ў выглядзе прамянёў, што разыходзяцца з адной кропкі.

Парк атрымаў сваю назву ад імя Якуба Румеля, уладальніка маёнтка. У яго была свая аптэка ў Гродне, а ў парку ён вырошчваў лекавыя травы.

У 1993 г. парк атрымаў статус помніка прыроды. Тут сустракаюцца шматлікія віды жывёл і раслін, занесеныя ў Чырвоную кнігу Беларусі.

Лесапарк цікавы не толькі як помнік прыроды, але і як частка гарадзенскай гісторыі. Маёнтак змяніл каля 10 гаспадароў, сярод іх была і Францішка Паўлоўская — маці пісьменніцы Элізы Ажэшкі.

У заходняй мяжы лесапарку размяшчаецца Румлёўскага вежа. Адзіная старадаўняя пабудова XIX стагоддзя, якая захавалася на яго тэрыторыі. Над уваходам ўмураваны шыльды з тэкстам. Калісьці вежа выконвала сваё першапачатковае прызначэнне — была воданапорнай.

Адрас: г. Гродна, пр-т Румлёва.

Бібліяграфія:

1. Карнялюк, В. Румлёўскi парк / В. Карнялюк // Пагоня (Гродна). — 1998. —16 крас. — С. 7.

2. Пракопчык, Б. Не на Канары — у Румлёва / Б. Пракопчык // Звязда. — 2004. — 18 сак. — C. 2.

3. Раманенка, Л. Па старонках румлёўскай гісторыі / Л. Раманенка // Настаўнiцкая газета. — 2007. — 21 крас. — C. 7.

4. Фоменкова, И. Румлёвский лесопарк / И. Фоменкова // Перспектива (Гродненский район). — 2006. — 4 апр. — C. 6.

5. Макушина, Н. Возрождение Румлёвского парка / Н. Макушина // Биржа информ. (Гродно). — 2004. — 22 апр. — C. 6.

6. Бахарев, В. Мониторинг флоры и фауны Румлёвского парка [ в Гродно] Садова-паркавае мастацтва Гродзеншчыны: гiсторыя i сучаснасць / Виктор Бахарев. — Гродна, 2001. — C. 59—66.

7. Андреев, Д. М. Памятник природы местного значения : лесопарк Румлёво как объект в процессе экологического воспитания и образования в гимназии № 1 им. академика Е. Ф. Карского г. Гродно // Экологические проблемы западного региона Беларуси : сб. науч. ст. — Гродно, 2007. — C. 29—33.

8. Андреева, Д. М. Лесопарк Румлёво как объект экологического воспитания и образования в гимназии № 1 им. академика Е. Ф. Карского г. Гродно // Экологическая культура: становление, развитие, формирование : тезисы докладов Респ. науч.-практ. конф. (Гродно, 26—27 нояб. 2009) / Гродненский государственный университет. — Гродно, 2009. — C. 38—40.

9. Бахарев, В. Палеонтологические находки в Румлево / Виктор Бахарев // Румлёўскія старонкі: помнікі гісторыі, прыроды і культуры паміж турыстычнай прывабнасцю і навуковай цікавасцю : матэрыялы IV адкрытай рэгіян. навук.-практыч. канф. па праблемах рэгіяналістыкі і краязнаўства "Румлёўскія чытанні" (Гродна, 18 лют. 2011 г.). — Гродна, 2011. — С. 140— 142.

10. Березович, И. Лесопарк "Румлёво" в заботливых руках / И. Березович // Аркуш (Гродна). — 1998. 21—27 мая. — С. 2.

11. Журавлев, В. Книга о Румлевском парке "Экологические экскурсии по лесопарку Румлёво" (Гродно, 2002 г.)] / В. Журавлев // Веч. Гродно. — 2002. — 23—30 окт. — C. 2.

12. Журавлёва, П. Восстановить Румлево можно в традициях XIX века / В. Журавлёва // Вечерний Гродно. — 2011. — 25 мая. — C. 7.

13. Кощеев, Ю. Лекарственные растения лесопарка "Румлево" [в Гродно] и экологические условия их обитания / Юрий Кощеев // Румлёўскія старонкі: помнікі гісторыі, прыроды і культуры паміж турыстычнай прывабнасцю і навуковай цікавасцю : матэрыялы IV адкрытай рэгіян. навук.-практыч. канф. па праблемах рэгіяналістыкі і краязнаўства "Румлёўскія чытанні" (Гродна, 18 лют. 2011 г.). — Гродна, 2011. — С. 172—180.

14. Кулик, П. Румлево / П. Кулик // Аркуш (Гродна). — 2003. — 1—7 окт. — C. 2.

15. Маглыш, С. С. Оценка экологического состояния памятника природы местного значения лесопарка Румлево // Экологические проблемы западного региона Беларуси : сб. науч. ст. — Гродно, 2007. — C. 91—94.

16. Максимчик, И. Полиэтиленовый лес / И. Максимчик // Вечер. Гродно. — 2001. — 8—15 мая. — C. 2.

17. Мурина, С. Румлёво — наша сказка и наша боль / С. Мурина // Гродзенская праўда. — 2007. —28 лют. — C. 5.

18. Отто, Э. Одна часть Румлево стала лесопарком, вторая - останется нетронутой / Э. Отто // Вечерний Гродно. — 2011. — 2 нояб. — C. 4.

19. Саяпин, В. В Румлево приземлялись самолеты / Виктор Саяпин; фото // Гродзенская праўда. — 2012. — 16 мая. — С. 33; 23 мая. — С. 34.

20. Семенова, Е. В тени старинных парков / Е. Семенова // Родная прырода. — 2011. — №10. — C. 28—29.

21. Синевич, А. С высоты Румлёвской башни / А. Синевич // Веч. Гродно. — 2004. — 7 апр. — C. 4.

22. Экологические экскурсии по лесопарку Румлево / авт. : Д. М. Андреева [и др.]. — Гродно, 2006. — 92 с.

23. Парк “Румлева” // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Гродзенская вобласць / АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору ; рэд. Кал. : С. В. Марцэлеў і інш. — Мінск : БелСэ, 1986. — С. 73.

24. Румлёўскі парк // Біяграфія гарадзенскіх вуліц. Ад Фартоў да Каложы / А. Вашкевіч і інш. — Гародня-Wroclaw : Гарадзенская бібліятэка, 2012. — С. 267—268.